2024-10-16
Strata bliskiej osoby to niezwykle trudne doświadczenie, które wymaga czasu na przeżycie żałoby i załatwienie niezbędnych formalności. W takich chwilach urlop okolicznościowy po stracie bliskiej osoby może okazać się nieocenioną pomocą. W tym artykule omówimy szczegółowo, kiedy i na jakich zasadach przysługuje taki urlop, aby pomóc Ci zrozumieć Twoje prawa w tym trudnym okresie.
Czym jest urlop okolicznościowy i komu przysługuje?
Urlop okolicznościowy to specjalny rodzaj zwolnienia od pracy, przysługujący pracownikom w związku z ważnymi wydarzeniami w ich życiu osobistym, w tym również w przypadku śmierci bliskiej osoby. Jest to prawo zagwarantowane przez polskie prawo pracy, a dokładniej przez Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy.Warto podkreślić, że urlop okolicznościowy przysługuje wyłącznie osobom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę. Niestety, osoby pracujące na umowach cywilnoprawnych, takich jak umowa zlecenie czy umowa o dzieło, nie mają prawa do tego rodzaju urlopu.
Wymiar urlopu okolicznościowego po śmierci bliskiej osoby
Długość urlopu okolicznościowego zależy od stopnia pokrewieństwa ze zmarłą osobą. Zgodnie z przepisami, pracownikowi przysługuje:
- 2 dni urlopu okolicznościowego w przypadku śmierci i pogrzebu:
- małżonka
- dziecka
- ojca
- matki
- ojczyma
- macochy
- 1 dzień urlopu okolicznościowego w przypadku śmierci i pogrzebu:
- siostry
- brata
- teściowej
- teścia
- babki
- dziadka
- innej osoby pozostającej na utrzymaniu pracownika lub pod jego bezpośrednią opieką
Warto zauważyć, że urlop okolicznościowy obejmuje zarówno dzień śmierci, jak i dzień pogrzebu. W praktyce oznacza to, że pracownik może wykorzystać te dni niekoniecznie bezpośrednio po sobie, ale w terminach związanych z tymi wydarzeniami.
Jak ubiegać się o urlop okolicznościowy po stracie bliskiej osoby?
Aby skorzystać z urlopu okolicznościowego po stracie bliskiej osoby, należy przestrzegać określonych procedur:
- Poinformuj pracodawcę: Jak najszybciej powiadom swojego pracodawcę lub bezpośredniego przełożonego o zaistniałej sytuacji. W przypadku nagłej śmierci bliskiej osoby, masz obowiązek poinformować o tym pracodawcę najpóźniej w drugim dniu nieobecności w pracy.
- Złóż wniosek: Formalnie powinieneś złożyć wniosek o urlop okolicznościowy. Wiele firm ma swoje wewnętrzne procedury i formularze do tego celu. Jeśli Twoja firma nie ma specjalnego formularza, możesz napisać krótkie podanie z prośbą o udzielenie urlopu okolicznościowego, podając powód i wnioskowane dni.
- Dostarcz dokumenty: Po powrocie do pracy będziesz zobowiązany dostarczyć dokument potwierdzający prawo do urlopu okolicznościowego, najczęściej jest to akt zgonu. Pracodawca ma prawo zażądać takiego dokumentu, ale powinien uwzględnić czas potrzebny na jego uzyskanie z urzędu stanu cywilnego.
Prawa i obowiązki pracownika podczas urlopu okolicznościowego
Korzystając z urlopu okolicznościowego po stracie bliskiej osoby, warto pamiętać o kilku istotnych kwestiach:
- Wynagrodzenie: Urlop okolicznościowy jest płatny. Za czas tego urlopu przysługuje Ci wynagrodzenie obliczane tak samo, jak za urlop wypoczynkowy.
- Niewykorzystane dni: Jeśli nie wykorzystasz przysługujących Ci dni urlopu okolicznościowego w terminie bezpośrednio związanym ze śmiercią bliskiej osoby, co do zasady tracisz do nich prawo. Urlop ten nie przechodzi na kolejny rok kalendarzowy.
- Łączenie z innymi urlopami: Urlop okolicznościowy możesz połączyć z innymi rodzajami urlopów, np. urlopem wypoczynkowym, jeśli potrzebujesz więcej czasu na załatwienie formalności lub przeżycie żałoby.
- Ochrona przed zwolnieniem: Korzystanie z urlopu okolicznościowego nie może być powodem do zwolnienia pracownika ani nie może negatywnie wpłynąć na jego sytuację w pracy.
Szczególne przypadki związane z urlopem okolicznościowym
Istnieją pewne szczególne sytuacje, które mogą wpłynąć na przyznanie urlopu okolicznościowego:
- Śmierć byłych teściów: Nawet po rozwodzie pracownikowi przysługuje jeden dzień urlopu okolicznościowego w przypadku śmierci byłych teściów. Wynika to z faktu, że powinowactwo nie ustaje po rozwodzie.
- Śmierć osoby bliskiej podczas urlopu wypoczynkowego: Jeśli śmierć bliskiej osoby nastąpi podczas Twojego urlopu wypoczynkowego, niestety nie możesz "odzyskać" dni urlopu wypoczynkowego poprzez zamianę ich na urlop okolicznościowy.
- Pracownicy na umowach cywilnoprawnych: Osoby zatrudnione na umowę zlecenie lub o dzieło nie mają prawa do urlopu okolicznościowego. Jednak w trudnych sytuacjach życiowych warto porozmawiać z pracodawcą o możliwości uzyskania wolnego czasu.
- Pracownicy tymczasowi: Pracownikom tymczasowym również przysługuje prawo do urlopu okolicznościowego na takich samych zasadach jak pracownikom zatrudnionym na umowę o pracę.
Wsparcie w trudnych chwilach
W zakładzie pogrzebowym Jotes rozumiemy, jak trudne mogą być chwile po stracie bliskiej osoby. Dlatego oferujemy nie tylko profesjonalne usługi pogrzebowe, ale także wsparcie w załatwianiu formalności związanych z pogrzebem. Nasz doświadczony zespół może pomóc Ci w organizacji ceremonii pogrzebowej, dzięki czemu będziesz mógł skupić się na przeżywaniu żałoby i wykorzystać urlop okolicznościowy zgodnie z jego przeznaczeniem.Pamiętaj, że w trudnych chwilach nie jesteś sam. Oprócz wsparcia prawnego w postaci urlopu okolicznościowego, warto również skorzystać z pomocy psychologicznej czy grup wsparcia dla osób w żałobie. W zakładzie pogrzebowym Jotes możemy polecić Ci sprawdzone źródła takiego wsparcia w Twoim regionie.Urlop okolicznościowy po stracie bliskiej osoby to ważne prawo pracownicze, które pozwala na godne pożegnanie bliskich i załatwienie niezbędnych formalności. Pamiętaj, że w tym trudnym czasie masz prawo do wsparcia i zrozumienia ze strony pracodawcy. Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości dotyczące organizacji pogrzebu lub formalności z tym związanych, nie wahaj się skontaktować z naszym zakładem pogrzebowym. W Jotes jesteśmy gotowi służyć Ci pomocą i wsparciem w tych trudnych chwilach.Źródła: